به نقل از «ایران اکونومیست»

اکوتوریسم شهری، کلید توسعه جوامع محلی

تاریخ انتشار: ۸ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۱۱۹۶۰

پژوهشگران کشور در یک پژوهش جدید، نقش اکوتوریسم شهری و توانمندسازی‌های مربوط به آن را در توسعه جوامع محلی، مورد ارزیابی و تاکید قرار داده‌اند.

به گزارش ایران اکونومیست، توانمندسازی، همیشه به عنوان یکی از نیازهای اصلی جوامع شهری مطرح بوده است.‌ رویکردهای مختلفی برای رسیدن به این هدف وجود دارد که همه آن‌ها عمدتاً متمرکز بر پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های موجود جامعه محلی در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی،‌ سیاسی، ادراکی و زیست محیطی هستند تا به کمک آن‌ها بتوان بر ضعف‌هایی مانند فقر، عدم اعتماد به نفس و نقش اجتماعی کمرنگ ساکنین غلبه کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وجود جذابیت‌های طبیعی و پتانسیل‌های زیست محیطی می‌تواند به عنوان ظرفیتی برای جذب گردشگر در جوامع شهری تلقی شود که به آن اکوتوریسم یا گردشگری طبیعی و طبیعت گردی نیز می‌گویند.

جذب گردشگر به گفته محققان بدون توجه به ویژگی‌های جوامع میزبان، این جوامع را با چالش‌های جدی مواجه کرده و عملا توسعه را به لایه‌های پایین آن منتقل نمی‌کند. لذا به منظور توسعه‌ای هماهنگ و یکپارچه، توجه به شکل پایدار گردشگری طبیعی در جوامع اهمیت می‌یابد. اکوتوریسم به عنوان یکی از بخش‌های مهم و روبه رشد صنعت گردشگری مطرح است، به گونه‌ای‌که برخی ادعا کرده‌اند که اکوتوریسم سالانه ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش می‌یابد. در سال‌های اخیر، اکوتوریسم به دریچه‌ای به سوی اقتصاد جهانی تبدیل شده است و دیدگاهی حفاظتی جهت پایدار نگه داشتن جوامع میزبان دارد.

محققانی از دانشگاه فردوسی مشهد با محور قرار دادن این موضوع، پژوهشی را انجام داده‌اند که در آن، اکـوتوریسـم شهری توانمنـدسـاز به عنوان رویکردی نوین در توسعه جوامع محلی مورد بررسی قرار گرفته است.

این پژوهش با استفاده از روش فراترکیب مطالعات مرتبط، چارچوبی برای دو مفهوم توانمندسازی و اکوتوریسم ارائه کرده است و با تبیین ارتباط میان این دو چارچوب، فرآیند و معیارهایی برای اکوتوریسمِ شهری توانمندساز، ارائه داده است.

نتایج حاصل از پژوهش فوق نشان می‌دهند که اکوتوریسمِ شهری توانمندساز، دارای ابعاد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، ذهنی-ادراکی و زیست‌محیطی است. این رویکرد در هر بعد به‌صورت گام‌به‌گام با توانمندسازی فردی، افزایش توان مشارکت‌پذیری، توسعه اجتماعی و اثربخشی اجتماعی، توانمندسازی اجتماعی جوامع میزبان را دنبال می‌کند.

به گفته ایمان قلندریان، استادیار و پژوهشگر شهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد و همکارش، «چارچوب اکوتوریسمِ شهری توانمندساز ارائه شده در این تحقیق، دربرگیرنده راهکارهای اکوتوریسمی جهت توانمندسازی به صورت گام به گام است. هربعد از توانمندسازی، دارای مصادیق مختلفی است که از توانمندسازی فردی شروع شده و با رشد فردی، توانایی مشارکت در امور مختلف اجتماعی و شکل گیری گروه‌های فعال ادامه می‌یابد. در ادامه این روند و با افزایش مشارکت اجتماعیِ گروه‌ها، تأثیرگذاری افراد و گروه‌ها بهبود یافته و امکان تصمیم‌سازی و جهت دهی به تصمیمات برای جامعه محلی شکل می‌گیرد».

این محققان می‌گویند: «درنهایت با قدرت‌یافتن‌ گروه‌های فعال، امکان تصمیم‌گیری برای جامعه محلی در جنبه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی فراهم شده و افزایش اعتماد به نفس افراد و گروه‌ها را به ارمغان می‌آورد. لذا به صورت کلی، مراحل ارائه شده در چارچوب مفهومی، می‌توانند در توانمندسازی جوامع محلیِ بخش‌های مستعد اکوتوریسم، به عنوان استراتژی‌های برنامه‌ریزی و طراحی شهری مورد استفاده قرار گرفته و به بهبود کیفیت گردشگری در کنار ارتقای شرایط محیطی برای ساکنین و گردشگران بپردازند».

طبق یافته‌های این پژوهش، بر اساس فرآیند فوق، علاوه بر حفاظت از ارزش‌های‌فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و زیست‌محیطی به زیست بهتر ساکنان در زمینه‌های‌ مختلف نیز کمک می‌شود.

به اعتقاد قلندریان و همکارش، «به‌کارگیری راهکارهای اکوتوریسم شهری توانمندساز می‌تواند کمک مؤثری جهت بهبود کیفیت زیست در جوامع نیازمند توانمندسازی باشد. در این راستا، مواردی ازجمله توسعه بازار محصولات محلی، برگزاری رویدادهای فرهنگی و هویتی، برگزاری طرح‌های آموزش گردشگری و درآمدزایی از طریق اکوتوریسم، ارائه تخفیف‌های دولتی به ساکنان بومی جهت راه‌اندازی مشاغل مرتبط با گردشگری، واگذاری مالکیت زمین‌ها به ساکنان و تبلیغات ملی و فراملی جهت شناسایی پتانسیل‌های اکوتوریسمی موجود به علاقه‌مندان می‌توانند به توانمندسازی این جوامع با استفاده از اکوتوریسم کمک کنند».

این یافته‌های علمی پژوهشی را فصل‌نامه «برنامه‌ریزی توسعه شهری و منطقه‌ای» متعلق به دانشگاه علامه طباطبایی منتشر کرده است.

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: اکوتوریسم ، دانشگاه فردوسی مشهد ، گردشگری

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: اکوتوریسم دانشگاه فردوسی مشهد گردشگری زیست محیطی جوامع محلی گروه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۱۱۹۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اقدامات دوره ششم مدیریت شهری اراک در راستای توسعه شهری است

رئیس شورای اسلامی کلانشهر اراک گفت: اقدامات دوره ششم مدیریت شهری این شهر در راستای رشد و توسعه شهری است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از مرکزی، داوود قربانی ظهر امروز چهارشنبه دوازدهم اردیبهشت در جمع خبرنگاران اظهار کرد: در شورای ششم اقدامات کم نظیر و در برخی موارد بی‌نظیری انجام شده و فعالیت شورا در حوزه مدیریت شهری قابل دفاع است.

وی افزود: در حوزه مالی و بودجه‌ریزی اقدامات خوب و کم نظیری صورت گرفته است. رئیس شورای اسلامی کلان شهر اراک ادامه داد: در موضوع حمل و نقل عمومی و ترافیک هم پیگیری‌های شورا در موضوع خرید اتوبوس‌ها و میدل باس ها، نصب پل‌های هوایی و تکمیل تقاطع‌های غیر همسطح، اصلاح هندسی معابر، بازگشایی بسیاری از معابر اقدامات شایسته‌ای انجام شده است.

قربانی اضافه کرد: در حوزه خدمات شهری هم موضوع تفکیک زباله از مبدا و احداث بازارچه‌های عرضه میوه و تره بار هم در حال انجام است و هم اینک اقدامات مربوط به ساخت و ساز این بازارچه‌ها انجام شده و در حال انجام امور مربوط به بهره‌برداری از آنها هستیم.

وی اظهار کرد: همچنین نوسازی وسایل بازی در پارک‌های سطح شهر و موضوع هوشمندسازی ناوگان حمل و نقل عمومی انجام شده و نزدیک به ۱۰۰ درصد از خودروهای سنگین سازمان عمران و ترافیک را تغییر و تحول داده‌ایم.

رئیس شورای اسلامی کلان شهر اراک با بیان اینکه تکمیل سه تقاطع غیر هم‌سطح در دو سال گذشته انجام شده است، گفت: تجهیز سالن همایش پارک شهر و مناسب سازی آن از دیگر اقدامات فرهنگی شورا بوده است.

قربانی ادامه داد: با راه اندازی خط تولید قطعات بتنی، شهرداری را در نیاز به محصولات بتنی خودکفا کرده‌ایم.

وی تصریح کرد: در موضوع سازمان فرهنگی ورزشی هم ۱۰ زمین چمن مصنوعی نوسازی و تجهیز شده و ایجاد زورخانه ورزش‌های باستانی و پهلوانی هم در شورا ششم انجام شده است.

رئیس شورای اسلامی کلان شهر اراک افزود: توجه و تاکید اعضای شورا و الزام شهردار به ارائه توضیحات و گزارش هفتگی در راستای اقدامات و برنامه‌های مهم شهری از جمله بازی‌های هیجانی، پارک آبی، پارک بانوان شماره دو، احداث فرهنگسرا و اجرای فاز دو آرامستان است.

قربانی خاطرنشان کرد: طرح دره نور الشهدا که بیش از دو دهه مورد غفلت قرار گرفته بود، در این دوره شورا ششم با بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار در حال اجراست و سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت‌ها در این منطقه انجام شده است.

رئیس شورای اسلامی کلان شهر اراک با بیان اینکه در حوزه حمل و نقل عمومی یک انقلاب در شهر اراک رخ داده است، خاطر نشان کرد: بیش از ۹۹ دستگاه اتوبوس خریداری شده و ۷۰ دستگاه ون و ۱۰ دستگاه اتوبوس برقی به ناوگان حمل و نقل عمومی اضافه شده است.

قربانی افزود: اجرای ۲۲۰ کیلومتر فیبر نوری در اراک ثمره تعامل و همکاری شورا و شهرداری است.

وی تصریح کرد: در این دوره، پروژه‌های متعددی که متعلق به دوره‌های گذشته شورای شهر بود، پیگیری و تعدادی از پروژه‌ها از قبیل طرح بزرگ تقاطع غیر همسطح امام خمینی (ره) زودتر از موعد مقرر تکمیل و به بهره‌برداری رسید.

رئیس شورای شهر اراک اظهار کرد: افزایش بودجه شهر اراک از ۱۹۰۰ در سال ۱۴۰۰ به شش هزار میلیارد تومان در سال جاری، اجرای سیستم خزانه‌داری کل و احیای مدیریت حسابرسی داخلی، احیا نظام تخصیص اعتبار در شهرداری، اجرای پروژه بزرگ اصلاح حساب‌ها از ۱۰ سال گذشته تا کنون از جمله اقدامات انجام شده است.

قربانی از آغاز پروژه شهر دوستدار کودک در اراک، راه اندازی مدرسه شهروندی و آموزش هزاران نفر ساعت در این مرکز و برگزاری جشنواره‌های بزرگ فرهنگی - مذهبی طی دو سال اخیر خبر داد و افزود: پروژه‌های خاص و در دستور کار مدیریت شهری هم شامل: اجرای پروژه گردشگری نور الشهدا گردو بعد از دو دهه تعطیلی با بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار، اجرای پروژه ساختمان آفتاب بعد از مدت‌ها تعطیلی، پروژه احداث دومین پارک بانوان، طرح پارک آبی، احداث فرهنگسرا و اجرای فاز دو آرامستان اراک است.

وی با اشاره به پیگیری مکرر اعضای شورا برای تقویت تفرجگاه‌های اراک گفت: با پیگیری‌های صورت گرفته زیرساخت‌های منطقه گردشگری نور الشهدا انجام شد.

رئیس شورای اسلامی کلان شهر اراک تصریح کرد: به زودی در منطقه گردشگری نور الشهدا انواع بازی‌های هیجانی و پر مخاطب مناسب خانواده‌ها راه اندازی می‌شود.

قربانی از خریداری تاکسی برقی خبر داد و گفت: همچنین ۱۳۰ دستگاه اتوبوس گازسوز و برقی تهیه و تعدادی از این اتوبوس‌ها به ناوگان حمل‌ونقل عمومی اراک اضافه شده‌اند.

کد خبر 749822